Etkinliğin Amacı:

Sosyal bilimler, bireylerin, toplumların ve kurumların davranışlarını ve ilişkilerini anlamaya yönelik kapsamlı bir bilgi birikimi sağlar. Bu alan, güncel toplumsal sorunların çözümüne katkıda bulunmak ve geleceğe yönelik politika önerileri geliştirmek için disiplinlerarası araştırmalara olanak tanır. Sosyal bilimlerde proje tabanlı araştırmalar, bu alanın bilgi üretimini hem nitelik hem de nicelik açısından zenginleştirerek daha geniş bir etki yaratır. Günümüzde, yapay zekâ teknolojileri sosyal bilim araştırmalarında giderek daha fazla kullanılmakta, veri analizinden modellemeye kadar birçok alanda yeni olanaklar sunmaktadır. Bu nedenle, sosyal bilim projelerinde yapay zeka uygulamalarına yer vermek, projelerin yenilikçiliğini ve etkisini arttırabilir. Dolayısıyla proje yazma eğitimi, sosyal bilimlerde araştırma süreçlerinin verimliliğini artırmak ve araştırmacıların bilimsel kapasitesini geliştirmek için kritik bir gerekliliktir. 

Projeler, sosyal bilimlerde araştırma ve yenilik süreçlerinin temel araçlarından biridir. Bu projeler, yalnızca teorik bilgi üretmekle kalmaz, aynı zamanda toplumsal sorunlara uygulanabilir çözümler sunar. Örneğin, göç, yoksulluk, eğitim eşitsizliği veya dijital dönüşüm gibi güncel konular, proje bazlı yaklaşımlar sayesinde disiplinlerarası bir perspektifle ele alınabilir. Ayrıca, proje çalışmaları ulusal ve uluslararası fon kaynaklarına erişimi mümkün kılarak araştırmaların ölçeğini genişletir ve sosyal bilimlerin toplum üzerindeki etkisini artırır. Bu bağlamda, sosyal bilimlerde proje yürütme kültürü, araştırmacıların küresel bilim camiasıyla iş birliği yapabilmesini kolaylaştırır. Sosyal bilimler alanında yapılan araştırmaların niteliğinin artırılması ve bu doğrultuda elde edilen sonuçların iyileştirilmesi, sağlanan fon miktarı ve kaynağı ile projeyi yürütecek araştırmacıların akademik başarı düzeyi arasında güçlü bir ilişki olduğunu göstermektedir. Bu kaynakların etkin bir şekilde kullanılması, uluslararası bilim camiasıyla ortak değer yaratılması ve araştırmacıların bilimsel yetkinliklerinin geliştirilmesi temel hedefler arasında yer almaktadır. Özellikle kariyerinin erken dönemindeki araştırmacılar için proje yürütme becerisinin kazanılması, küresel ölçekte bilimsel çalışmalara katkıda bulunabilmenin önemli bir göstergesi haline gelmiştir.

Proje yazma eğitimi, araştırmacıların proje geliştirme süreçlerini sistematik bir şekilde planlamalarına olanak tanır. Sosyal bilimlerde projelerin etkili bir şekilde yazılması, konu seçiminden araştırma yöntemlerine, bütçe planlamasından risk yönetimine kadar bir dizi kritik beceriyi gerektirir. Araştırmacılar, bu süreçlerde sadece akademik yeterlilik değil, aynı zamanda uygulamalı bilimsel proje yazma ve yönetme bilgi birikimine de ihtiyaç duyar. Bu bağlamda yapay zeka ve yapay zeka uygulamalarının sosyal bilimlerde giderek artan rolü ve araştırmacılara sunmuş olduğu olanakların aktarımı eğitim hedefleri arasında yerini almıştır. Böylece yenilikçi yaklaşımların geliştirilebilmesinin önünün açılması amaçlanmaktadır.

Proje yazma eğitimi, özellikle kariyerlerinin başındaki sosyal bilimciler için önemli bir fırsat sunar. Bu tür eğitimler, araştırmacıların bilimsel yöntemleri daha etkin bir şekilde kullanmalarını sağlar ve onların uluslararası standartlarda proje başvurusunda bulunabilme yetkinliklerini artırır. Ayrıca, projelerin bilimsel değerlendirme süreçlerinde başarılı olabilmesi için gerek duyulan teknik bilgilerin kazandırılması, bu tür eğitimlerin temel hedefleri arasındadır.

Kırıkkale Üniversitesi, sosyal bilimler çerçevesinde değerlendirildiğinde lisans düzeyinde beş fakülteyi ve bir enstitüyü bünyesinde barındırmaktadır. İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Hukuk Fakültesi, Güzel Sanatlar Fakültesi ve İslami İlimler Fakültesi ile 36 yüksek lisans ve 18 doktora programı bulunan Sosyal Bilimler Enstitüsü Kırıkkale Üniversitesinin sosyal bilimlere verdiği önemi ortaya koymaktadır.  

TÜBİTAK tarafından desteklenen projelerin 2019-2023 yılları arasında üniversiteler bazında dağılımına bakıldığında Kırıkkale Üniversitesi adına 159 proje başvuru yapılmış olduğu ancak bu proje başvurularından sadece 29 başvurunun kabul edildiği görülmektedir (https://tubitak.gov.tr/sites/default/files/20689/9_universiteler_bazinda_ardeb_verileri_2019-2023.pdf). Çevre illerde yapılan proje başvuruları ve bu projelerin desteklenme oranlarına ilişkin analizler, üniversitemiz ve çevresindeki bölgelerde benzer bir durumun söz konusu olduğunu göstermektedir. Bu incelemeler, proje hazırlama potansiyeli yüksek bir araştırmacı grubunun varlığını işaret ederken, destek oranlarının beklenenden düşük olması, proje yazma süreçlerine yönelik bir bilgi ve beceri eksikliğine işaret etmektedir. Özellikle, bilimsel projelerin hazırlanması aşamasında, doğru yöntemlerin belirlenmesi, gerekli teknik bilgilere hâkim olunması ve başvuru süreçlerinde sıkça karşılaşılan yaygın hatalardan kaçınılması gibi konularda destekleyici çalışmalara duyulan ihtiyaç oldukça belirgindir.

Bu bağlamda, önerilen eğitim programının temel hedefi, katılımcılara proje hazırlama süreçlerine dair kapsamlı bir bilgi birikimi kazandırmaktır. Eğitim kapsamında, proje yazımında dikkat edilmesi gereken noktalar ve teknik detaylar ele alınacak; aynı zamanda bölümlere özgü olarak eğitmenlerin geçmişteki deneyimlerinden yararlanılarak katılımcıların perspektiflerinin genişletilmesi sağlanacaktır. Proje hazırlık sürecinde sıkça yapılan hataların detaylı şekilde tartışılması, katılımcıların bu hatalardan kaçınmalarına ve daha etkili başvurular yapmalarına olanak tanıyacaktır. Katılımcıların, proje yönetimi ve uygulama deneyimine sahip uzman araştırmacıların rehberliğinde kendi fikirleri doğrultusunda sosyal bilimler alanında proje önerisi hazırlamaları, onların bu alandaki bilgi ve beceri düzeylerini önemli ölçüde geliştirecektir. Ayrıca, yapay zekâ tabanlı değerlendirmelerin proje süreçlerine dahil edilmesi konusunda hazırlanan dersler, katılımcıların bu teknolojiden nasıl yararlanabilecekleri hakkında fikir sahibi olmalarını sağlayacaktır. Bunun yanı sıra, proje önerilerinin hazırlanmasında, literatür taramasında ve veri analizinde yapay zeka araçlarının kullanımına dair temel bilgiler sunulacak; bu teknolojilerin projelerin kalitesini artırma potansiyeli vurgulanacaktır. Bu süreç, katılımcıların yalnızca teorik bilgiyle donatılmasını değil, aynı zamanda pratik deneyim kazanmalarını da sağlayarak proje hazırlama ve yazma konusunda daha yetkin hale gelmelerine katkıda bulunacaktır.

Bu yaklaşım, gelecekte daha başarılı projeler hazırlayabilecek bir genç araştırmacı kitlesinin yetişmesine katkı sunmayı hedeflemektedir. Eğitim sürecinde, katılımcıların proje hazırlık süreçlerinde karşılaşabilecekleri zorlukları aşmalarına yardımcı olacak teorik bilgiler sağlanacak; aynı zamanda, mentorluk desteği ile uygulamalı çalışmalara katılmaları sağlanacaktır. Bu çalışmalar, hem bireysel hem de ekip çalışması odaklı proje geliştirme becerilerinin güçlendirilmesini mümkün kılacaktır. Sonuç olarak, genç araştırmacıların proje hazırlama kapasitelerinin artırılması, uzun vadede akademik topluluğa daha nitelikli ve yenilikçi projeler kazandırılmasını destekleyecektir.

Bununla birlikte, düzenlenecek olan eğitim programının bir diğer önemli amacı, katılımcıların proje üretme kapasitesini artırmaktır. Teorik derslerle desteklenen bu program, katılımcıların aktif katılımını teşvik edecek uygulamalı etkinliklerle zenginleştirilecektir. Bu uygulamalı çalışmalar sayesinde katılımcılar, öğrenilen bilgileri pratikte uygulama şansı bulacak ve bu süreçte elde ettikleri deneyimlerle proje yazımında daha yetkin hale geleceklerdir. Eğitim programı, katılımcıların bilimsel proje yazımı konusunda daha donanımlı ve özgüvenli olmalarına katkı sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Buna ek olarak, yapay zekâ ve uygulamalarının, sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ile analiz süreçlerini dönüştürdüğü göz önünde bulundurularak, proje yazma eğitiminde yapay zekanın sosyal bilimlere sunduğu olanaklar ve potansiyellere yer verilmiştir.

Bu eğitim programı, farklı sosyal bilim disiplinlerine mensup olan kariyerinin başındaki genç araştırmacıların, rekabetçi bilimsel projeler geliştirebilme becerilerini desteklemeyi amaçlamaktadır. Katılımcılar, yalnızca proje desteği sağlama sürecine yönelik bilgi edinmekle kalmayıp, aynı zamanda etkili bir proje yürütücüsü olma ve TÜBİTAK projelerinde deneyimli hakemlik ve panelistlik yapma becerilerini de geliştirebilecektir.

Program kapsamında, TÜBİTAK destek mekanizmaları üzerine uzmanlaşmış ve proje yazma ile yürütme süreçlerinde deneyimli araştırmacılar tarafından verilecek teorik ve uygulamalı dersler, katılımcılara TÜBİTAK programlarına yönelik proje hazırlama ve uygulama süreçlerinin tüm aşamalarında önemli katkılar sunacaktır.